Τραχηλικές διογκώσεις

Τραχηλική διόγκωση - τραχηλική μάζα - μάζα στον λαιμό - όγκος στον λαιμό

Οι ασθενείς ή τα μέλη της οικογένειάς τους μπορεί να παρατηρήσουν μια μάζα στο λαιμό ή κάποιος ιατρός μπορεί να το ανακαλύψει κατά τη διάρκεια της εξέτασης ρουτίνας. Μια μάζα στον αυχένα μπορεί να είναι ανώδυνη ή επώδυνη, ανάλογα με την αιτία. Όταν μια μάζα στον αυχένα είναι ανώδυνη, μπορεί να περάσει πολύς χρόνος προτού οι ασθενείς αναζητήσουν ιατρική περίθαλψη.

Εάν ανακαλύψατε κάποιου είδους μόρφωμα ή εξόγκωμα στο λαιμό σας δεν χρειάζεται να ανησυχείτε διότι τις περισσότερες φορές δεν είναι κάτι ανησυχητικό, καλύτερα να επισκεθείτε έναν ΩΡΛ ιατρό  ο οποίος θα σας εξετάσει και θα μπορέσει με ασφάλεια να διαγνώσει την ύπαρξη προβλήματος ή οχι. Σε περίπτωση που θέλετε αυτού του είδους την εξέταση επικοινωνήστε μαζί μας και κλείστε ένα ραντεβού.

Αιτιολογία:

Υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν το σχηματισμό τραχηλικής μάζας, συμπεριλαμβανομένων των φλεγμονωδών , νεοπλασματικών και συγγενών παθήσεων.

Οι πιο κοινές αιτίες σε νεότερους ασθενείς περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• Η αντιδραστική λεμφαδενοπάθεια που εμφανίζεται σαν μια απάντηση οργανισμού προς την ιογενή ή βακτηριακή λοίμωξη συνήθως στον στοματοφάρυγγα, στη γλώσσα, στους σιελογόνους αδένες, στον υποφάρυγγα και στο τριχωτό της κεφαλής. Ορισμένες συστηματικές λοιμώξεις (π.χ., λοιμώδη μονοπυρήνωση, HIV, φυματίωση) προκαλούν διόγκωση τραχηλικών λεμφαδένων συνήθως γενικευμένη και όχι μονόπλευρη.
• Πρωτογενή βακτηριακή λοίμωξη
• Κύστεις/συρίγγια τραχήλου
• Αιμαγγειώματα
• Λεμφαγγειώματα
• Δερμοειδείς κύστεις
• Όγκοι τραχήλου 
• Συστηματικές λοιμώξεις 
• Οι συγγενείς διαταραχές μπορούν να προκαλέσουν μια τραχηλική μάζα, συνήθως μακροχρόνια. Η πιο συνηθισμένη είναι η κύστη θυρεογλωσσικού πόρου, η βραγχιακή κύστη καιη  δερμοειδής ή σμηγματογόνος κύστη.
• Οι νεοπλασματικές μάζες είναι πιο συχνές στους ηλικιωμένους ασθενείς αλλά συμβαίνει και σε νεότερους. Οι μάζες αυτές μπορεί να αντιπροσωπεύουν μια πρωτοπαθής εστία όγκου ή λεμφαδενική μετάσταση από ένα τοπικό, περιφερειακό ή μακρινό καρκίνο. Περίπου το 60% της υπερκλείδιας μάζας είναι λεμφαδενικές μεταστάσεις από μακρινές πρωτογενείς θέσεις. Στο λαιμό το 80% των μεταστατικών τραχηλικών λεμφαδένων προέρχονται από το ανώτερο αναπνευστικό και πεπτικό σύστημα. Πιθανές θέσεις προέλευσης είναι η πλάγια επιφάνεια της γλώσσας, έδαφος του στόματος, ρινοφάρυγγας, παρίσθμιες αμυγδαλές, λαρυγγική επιφάνεια της επιγλωττίδας και του υποφάρυγγα.
• Ο θυρεοειδής αδένας μπορεί να διευρυνθεί σε διάφορες διαταραχές, όπως είναι μια απλή μη τοξική βρογχοκήλη, μια υποξεία θυρεοειδίτιδα και λιγότερο συχνά σε καρκίνο του θυρεοειδούς.
• Ένας υπογνάθιος σιελογόνων αδένας μπορεί να διογκώνεται αν έχει μπλοκάρει από μια πέτρα, φλεγμονή ή ανάπτυξη νεοπλάσματος.

Εκτίμηση:

Ιστορικό:

Ως ιστορικό της παρούσας ασθένειας θα πρέπει να σημειώσουμε πόσο καιρό η μάζα έχει παρουσία και αν είναι επώδυνη. Σημαντικά συνοδά συμπτώματα περιλαμβάνουν τον πονόλαιμο, τα συμπτώματα λοίμωξής ανώτερου αναπνευστικού, πόνο στα δόντια, δυσχέρεια ρινικής αναπνοής, πληρότητα ωτός κτλ.

Για την αξιολόγηση γίνονται ερωτήσεις σχετικά με την δυσκολία στην κατάποση ή την ομιλία και τα συμπτώματα της χρόνιας νόσου (π.χ., πυρετός, απώλεια βάρους, κακουχία). Οι περιφερειακές και απομακρυσμένες μεταστάσεις καρκίνων προκαλούν στο λαιμό συμπτώματα στο σύστημα κατάποσης (π.χ., βήχας στον καρκίνο του πνεύμονα, δυσκολία κατάποσης σε καρκίνο του οισοφάγου). Επειδή πολλές μορφές καρκίνου μπορεί να κάνουν μετάσταση στον τράχηλο, μια πλήρη ωτορινολαρυγγολογική εξέταση όλων των συστημάτων είναι σημαντική και μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό της βλάβης.

Στο ιατρό σας πρέπει να αναφέρετε εάν πάσχετε από HIV ή φυματίωση και γενικά σε ποιους παράγοντες κινδύνου μπορεί να είστε ευάλωτος. Οι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο είναι η κατανάλωση αλκοόλ ή χρήση του καπνού (ιδιαίτερα ταμπάκο ή το μάσημα του καπνού), κακή τοποθέτηση οδοντοστοιχιών, και η χρόνια στοματική καντιντίαση. Η κακή στοματική υγιεινή επίσης μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο.

Για την ιδανική πραγματοποίηση της διάγνωσης ακολουθείται ο εξής αλγόριθμος:

• Επισκόπηση (χρώμα, μέγεθος, διάβρωση δέρματος)
• Ψηλάφηση (αμφίχειρη ψηλάφηση στο έδαφος του στόματος και στη γλώσσα σε περιπτώσεις κύστεων μέσης γραμμής, αμφίχειρη ψηλάφηση της πλαγιοτραχηλικής διόγκωσης και της σύστοιχης αμυγδαλής και αναζήτηση ταυτόχρονης κίνησης, αν είναι σκληρή καθηλωμένη ή κινητή και αν ακολουθεί τις καταποτικές κινήσεις)
• Αν υπάρχει συρίγγιο ακολουθήστε τη πορεία του με μεταλλικό καθετήρα
• Υποφαρύγγιο-λαρυγγοσκόπηση για τον έλεγχο του απιοειδούς βόθρου.
• Υπερηχογράφημα: συμπαγής ή κυστικός όγκος

Φυσική εξέταση:

Πρέπει να καθοριστεί η σύσταση της τραχηλικής μάζα (δηλαδή, αν είναι μαλακιά, ελαστική ή σκληρή) και την παρουσία και το βαθμό ευαισθησίας. Αν η μάζα είναι ελεύθερα κινητή ή σταθερή, αν εμφανίζεται ακριβώς κάτω από το δέρμα ή στο βάθος των ιστών πρέπει επίσης να καθοριστεί.

Το τριχωτό της κεφαλής, τα αυτιά, τα παραρρίνια, η στοματική κοιλότητα, ο ρινοφάρυγγας, ο στοματοφάρυγγας, ο υποφάρυγγας και ο λάρυγγας βρίσκονται στενά  συνδεδεμένα με πιθανή λοίμωξη και κάθε άλλη ορατή βλάβη. Η βάση της γλώσσας, το έδαφος του στόματος, ο θυρεοειδείς αδένας και σιελογόνοι αδένες πάντα πρέπει να ψηλαφούνται για πιθανή εξεργασία.

Το στήθος και ο αδένας του προστάτη ψηλαφούνται για πιθανή διόγκωση, ο σπλήνας ψηλαφάται για πιθανή σπληνομεγαλία. Γίνεται έλεγχος για αίμα στα κόπρανα, πράγμα που υποδηλώνει καρκίνο του γαστρεντερικού.

Άλλες λεμφαδένες που ψηλαφίζονται (π.χ., της μασχάλης, βουβωνικής χώρας).

Κόκκινες σημαίες:

Οι ακόλουθες διαπιστώσεις προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία:

• Σκληρή, ακίνητη μάζα

• Μεγάλη ηλικία ασθενούς

• Παρουσία στοματοφαρυγγικών βλαβών (εκτός από την απλή φαρυγγίτιδα ή οδοντιατρική μόλυνση)

• Ιστορικό χρόνιας βραχνάδας ή δυσφαγίας

Ερμηνεία των ευρημάτων:

Σημαντική διαφοροποίηση παραγόντων για μια μάζα στο λαιμό (περιλαμβάνουν την οξύτητα, τον πόνο, την κινητικότητα, τις διαστάσεις και την θέση).

Μια νέα μάζα (δηλαδή, τραχηλική διόγκωση μόνο λίγων ημερών), ιδιαίτερα μετά από τα συμπτώματα λοίμωξης ανώτερου αναπνευστικού ή μια φαρυγγίτιδα, σημαίνει καλοήθη αντιδραστική λεμφαδενοπάθεια.

Μια χρόνια μάζα σε νεότερους ασθενείς υποδηλώνει μια συγγενή κύστη. Μια μάζα στη πλάγια τραχηλική χώρα σε ηλικιωμένους ασθενείς, ιδιαίτερα εκείνους με παράγοντες κινδύνου, θα πρέπει να θεωρείται κακοήθεια μέχρι να αποδειχτεί το αντίθετο! Μάζα μεσαίας γραμμής  πιθανόν αποτελεί κύστη θυρεογλωσσικού πόρου συγγενής προέλευσης (καλοήθεις ή κακοήθεις).

Πόνο, ευαισθησία, ή και τα δύο στη τραχηλική διόγκωση υποδηλώνουν φλεγμονή (ιδιαίτερα μολυσματική), ενώ μια ανώδυνη μάζα παραπέμπει σε κύστη ή όγκο. Μια σκληρή, σταθερή, ανώδυνη μάζα υποδηλώνει καρκίνο, ενώ η ελαστική υφή και η ύπαρξη κινητικότητας δείχνουν το αντίθετο.

Γενικευμένη λεμφαδενοπάθεια και σπληνομεγαλία μπορεί να ανευρεθεί στη λοιμώδη μονοπυρήνωση. Γενικευμένη λεμφαδενοπάθεια και μόνο μπορεί να υποδηλώσει λοίμωξη από HIV, ιδιαίτερα σε εκείνους με παράγοντες κινδύνου.

Κόκκινο και λευκό επίχρισμα βλεννογόνου (ερυθροπλακία και λευκοπλακία) στον στοματοφάρυγγα μπορεί να είναι κακοήθη αλλοίωση υπεύθυνη για τη τραχηλική μάζα.

Δυσκολία στην κατάποση, μπορεί να σημειωθεί με τη διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα ή στην ύπαρξη καρκίνου σε διάφορες θέσεις στο λαιμό. Βράγχος φωνής παραπέμπει σε καρκίνο που αφορά το λάρυγγα ή παλίνδρομο λαρυγγικό νεύρο.

Αν από την εξέταση αποκαλυφθεί μια βλάβη του ρινοφάρυγγα, οι εξετάσεις μπορούν να περιλαμβάνουν αξονική ή μαγνητική τομογραφία και βιοψία με λεπτή βελόνα της εν λόγω βλάβης.

Οι ηλικιωμένοι ασθενείς, ιδιαίτερα εκείνοι με παράγοντες κινδύνου για καρκίνο, πρέπει πρώτα να υποβληθούν σε περαιτέρω δοκιμές για τον προσδιορισμό της πρωτογενής εστίας: βιοψία της μάζας μπορεί απλά να αποκαλύψει αδιαφοροποίητο καρκίνωμα των πλακωδών κυττάρων, χωρίς να μας δείξει την πηγή της βλάβης. Αυτοί οι ασθενείς θα πρέπει να υποβληθούν σε άμεση λαρυγγοσκόπηση, βρογχοσκόπηση με βιοψία, οισοφαγοσκόπηση όλων των ύποπτων περιοχών.

CT σπλαχνικού κρανίου, τραχήλου και θώρακος είναι απαραίτητη. Εάν ένας πρωτογενής όγκος δεν έχει βρεθεί, θα πρέπει να γίνει PetScan με FNA (παρακέντηση με λεπτή βελόνα για βιοψία της μάζας).

Εάν η τραχηλική μάζα είναι μεταστατική και πρωτοπαθής όγκος δεν έχει ταυτοποιηθεί, θα πρέπει να θεωρείται απαραίτητή η γενική αναισθησία για πανενδοσκόπιση - βιοψία του ρινοφάρυγγα, παρίσθμιων αμυγδαλών, βάσης της γλώσσας, απιοειδής βόθρου, λάρυγγα, οισοφάγου και βρογχοσκόπηση.

Θεραπεία:

Η θεραπεία κατευθύνεται προς την αιτία της βλάβης.

Βασικά σημεία:

• Μια οξεία μάζα αυχένα σε νεότερους ασθενείς είναι συνήθως καλοήθεις.
• Μάζα του λαιμού σε έναν ηλικιωμένο ασθενή προκαλεί ανησυχία του καρκίνου.
• Η πρώτη και βασική εξέταση που βοηθάει στον ωτορινολαρυγγολόγο για σωστή κατεύθυνση για διάγνωση στο ιατρείο ή νοσοκομείο είναι ενδοσκόπηση με εύκαμπτο ρινολαρυγγοσκόπιο με/χωρίς τοπική αναισθησία. Αυτή η εξέταση είναι ανώδυνη και επιτρέπει στον ωτορινολαρυγγολόγο με βιντεοσκόπηση να ελέγξει με λεπτομέρειες τη μύτη, ρινοφάρυγγα, υποφάρυγγα και λάρυγγα. Διαβάστε περισσότερα
• Εάν έχετε τραχηλική διόγκωση με μάζα που είναι σκληρή, ανώδυνη, μονόπλευρη και διάμετρο πάνω από 2 εκ. πρέπει επειγόντως να επικοινωνήσετε με τον ωτορινολαρυγγολόγο σας ή να πάτε στο πλησιέστερο εφημερεύον Νοσοκομείο για διερεύνηση και απόκλιση κακοήθης εξαλλαγής.