Εμβοές

Με τον όρο εμβοές περιγράφουμε την υποκείμενη αίσθηση ήχων που αναφέρει ότι ακούει ένα άτομο, χωρίς την επίδραση εξωτερικού ηχητικού ερεθίσματος. Από τους ασθενείς με κάποια πάθηση στο αυτί το 85% αναφέρει ότι έχει εμβοές. Αυτό παρουσιάζεται σε ποσοστό από 10 έως 15% του πληθυσμού.

Με τον όρο εμβοές δεν αναφερόμαστε σε συγκεκριμένη νόσο ή διάγνωση. Οι εμβοές είναι ένα σύμπτωμα το οποίο παρουσιάζεται σε πολλές παθήσεις του οργάνου ακοής καθώς και σε πλήθος συστηματικών παθήσεων. Οι εμβοές δεν συνδέονται απαραίτητα απο απώλεια ακοής και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν βρίσκουμε κανέναν αιτιολογικό παράγοντα.

Υποκειμενικές εμβοές είναι η αντίληψη του ήχου σε περίπτωση απουσίας ενός ακουστικού ερεθίσματος και ακούγονται μόνο από τον ασθενή. Οι περισσότερες εμβοές είναι υποκειμενικές. Ορισμένες παθήσεις που οφείλονται στις εμβοές αυτές είναι:

• Έξω αυτί — > Κυψελίδα, Φλεγμονές, Ξένα σώματα
• Μέσο αυτί — > Ωτοσκλήρυνση, Μέση ωτίτιδα
• Έσω αυτί — > Θορυβογενής βαρηκοϊα, Πρεσβυακουσία, Νόσος Meniere, Ωτοτοξικά φάρμακα, Λαβυρινθίτιδα, Ακουστικό νευρίνωμα

Αντικειμενικές εμβοές είναι μια  μορφή εμβοών, με αποτελέσματα παραγωγής θορύβου που παράγεται από τις δομές της κεφαλής, τραχήλου και της θωρακικής κοιλότητας. Μερικές φορές οι εμβοές είναι τόσο δυνατές που μπορεί να ακουστούν και από τον ιατρό. Ορισμένες παθήσεις που προκαλούν αυτού του τύπου τις εμβοές είναι :

• Κροταφογναθική άρθρωση
• Αρτηριοφλεβικές επικοινωνίες
• Παραγαγγλιώματα
• Όγκοι του καρωτιδικού σώματος
• Μυόκλωνος μαλθακής υπερώας
• Έντομα

Το ιατρικό ιστορικό είναι πολυ σημαντικό για την διάκριση της αιτίας που προκαλεί τις εμβοές στον ασθενή και αποτελείται απο τα εξής:

• Αμφοτερόπλευρες ή μονόπλευρες, ποιά πλευρά;
• Χρόνος έναρξης (Οξείες ή Χρόνιες)
• Συνεχείς, διαλείπουσες, σφύζουσες;
• Χαρακτηριστικά των εμβοών (χαμηλών ή υψηλών συχνοτήτων).
• Η έναρξη σχετίζεται με κάποιο γεγονός ή έκθεση σε θόρυβο; Με λήψη ωτοτοξικών φαρμάκων (ασπιρίνη, αμινογλυκοσίδες, κινίνο) ;

Διάγνωση

Η διάκριση της αιτίας που προκαλεί τις εμβοές γίνεται με την βασική κλινική εξέταση της ωτοσκόπησης ως εξής:

Σε περίπτωση που οι εμβοές είναι σφύζουσες και η ωτοσκόπηση είναι φυσιολογική τοτε τα αίτια συνήθως είναι:

• Μυόκλωνος μαλθακής υπερώας
• Καλοήθης ενδοκράνια υπέρταση
• Αρτηριακή υπέρταση
• Παραγαγγλίωμα 
• Αγγειακές δυσπλασίες

Όταν η ωτοσκόπηση είναι  παθολογική τοτε τα αίτια συνήθως είναι:

• Βύσμα κυψέλης
• Ξένο σώμα
• Μεταλοιμώδεις καταστάσεις
• Έκτοπη θέση έσω καρωτίδας
• Παραγαγγλίωμα
• Βαρότραυμα

Όταν οι εμβοές είναι συνεχείς και η ωτοσκόπηση είναι φυσιολογική τοτε ο ακοουολογικός έλεγχος θα πραγματοποιήσει την τελική διάκριση του αίτιου. Όταν ο ακουολογικός έλεγχος είναι φυσιολογικός τότε τα συνήθη αίτια είναι τα εξής:

• Ψυχικές διαταραχές
• Σύνδρομο κροταφογναθικής 
• Αυχενικό σύνδρομο
• ΚΕΚ (κρανιοεγκεφαλική κάκωση)

Όταν ο ακουολογικός έλεγχος εμφανίζει βαρηκοϊα αγωγιμότητας τότε :

• Ωτοσκλήρυνση
• ΚΕΚ (κρανιοεγκεφαλική κάκωση)
• Εξάρθρωση οσταρίων

Όταν ο ακουολογικός έλεγχος εμφανίζει νευροαισθητήρια μονόπλευρη βαρηκοϊα τότε:

• Αιφνίδια πτώση ακουστικής οξύτητας
• Ακουστικό τραύμα
• ΚΕΚ (κρανιοεγκεφαλική κάκωση)
• Όγκος

Τέλος όταν οι εμβοές είναι συνεχείς και η ωτοσκόπηση παθολογική τότε τα συνήθη αίτια είναι:

• Λοίμωξη μέσου ωτός
• Διάτρηση τυμπανικής μεβράνης
• Βαρότραυμα
• Μετεγχειρητικά
• Τραύμα κροταφικού οστού
• Όγκοι
• Βύσμα κυψελίδας
• Ξένο σώμα
• Μεταλοιμώδεις καταστάσεις
• Έκτοπη θέση έσω καρωτίδας
• Παραγαγγλίωμα
• Βαρότραυμα

Χαρακτηριστικά: 

Οι εμβοές μπορεί να περιγραφούν ως βούισμα, κουδούνισμα, σφύριγμα ή φύσημα και μερικές φορές είναι μεταβλητές και πολύπλοκες. Οι εμβοές είναι συνήθως παλμικές - σφύζουσες (ταυτόχρονα με τον χτύπο της καρδιάς) ή διαλείπουσες (μη-σφύζουσες). Οι εμβοές γίνονται πιο αντιληπτές σε ένα ήσυχο περιβάλλον και εν απουσία άλλων ερεθισμάτων και ως εκ τούτου, συχνά φαίνεται να χειροτερεύουν κατά την κατάκλιση.

Οι συνεχείς εμβοές είναι  είναι αρκετά ενοχλητικό σύμπτωμα, το οποίο συχνά επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Πολλές φορές οδηγεί σε κατάθλιψη. Το στρες γενικά επιδεινώνει τις εμβοές.

Παθοφυσιολογία:

Οι υποκειμενικές εμβοές θεωρείται ότι προκαλούνται από την ανώμαλη νευρική δραστηριότητα στον ακουστικό φλοιό. Μερικοί πιστεύουν ότι το φαινόμενο είναι παρόμοιο με την ανάπτυξη των φανταστικών πόνων των άκρων μετά από ακρωτηριασμό. Απώλεια ακοής τύπου αγωγής (π.χ. που προκαλείται από την κυψελίδα, μέση ωτίτιδα ή δυσλειτουργία της ευσταχιανής σάλπιγγας) μπορεί επίσης να σχετίζεται με τις υποκειμενικές εμβοές, μεταβάλλοντας την είσοδο ήχου στο κεντρικό ακουστικό σύστημα.

Οι αντικειμενικές εμβοές αντιπροσωπεύουν τον πραγματικό θόρυβο που παράγεται από φυσιολογικά φαινόμενα που συμβαίνουν κοντά στο μέσο αυτί. Συνήθως ο θόρυβος προέρχεται από στένωση αγγείων, είτε σε φυσιολογικά αγγεία σε συνθήκες αυξημένης ή στροβιλώδης ροής (π.χ., που προκαλείται από την αθηροσκλήρωση) ή παθολογικά αγγεία (π.χ., σε όγκους ή αγγειακές δυσπλασίες). Μερικές φορές οι μυϊκοί σπασμοί ή ο μυόκλονος των μυών της υπερώας ή οι μύες στο μέσο αυτί (μυός του αναβολέα, τείνοντα το τύμπανο μυός) προκαλούν κλικ - εμβοές.

Θεραπεία:

Η θεραπεία της υποκείμενης διαταραχής μπορεί να μειώσει τις εμβοές. Η διόρθωση της απώλειας της ακοής (π.χ., με ένα ακουστικό βαρηκοΐας), ανακουφίζει από τις εμβοές  περίπου στο 50% των ασθενών.

Επειδή το άγχος και άλλοι ψυχικοί παράγοντες (π.χ. κατάθλιψη) μπορεί να επιδεινώσουν τα συμπτώματα, οι προσπάθειες για την αναγνώριση και τη θεραπεία αυτών των παραγόντων μπορεί να βοηθήσει. Πολλοί ασθενείς έχουν βελτίωση μόλις διαβεβαιώνονται μετά από πλήρη ωτορινολαρυγγολογική εξετασή ότι οι εμβοές τους δεν αποτελούν κάποιο σοβαρό ιατρικό πρόβλημα. Οι εμβοές μπορεί επίσης να επιδεινωθούν από την καφεΐνη, νικοτίνη και άλλα διεγερτικά, έτσι οι ασθενείς θα πρέπει να προσπαθήσουν να εξαλείψουν την χρήση αυτών των ουσιών.

Παρόλο που υπάρχουν πολλές συγκεκριμένες ιατρικές θεραπείες, πολλοί ασθενείς θεωρούν ότι ο ήχος παρασκηνίου που μασκάρει τις εμβοές μπορεί να τους βοηθήσει να κοιμηθούν. Μερικοί ασθενείς μπορούν να χρησιμοποιήσουν μια συσκευή ηχοκάλυψης των εμβοών, είναι μια συσκευή που φοριέται σαν ένα ακουστικό βαρηκοΐας που παράγει έναν ήχο χαμηλού επιπέδου που μπορεί να καλύψει τις εμβοές. Η θεραπεία επανεκπαίδευσης των εμβοών που παρέχεται από τα προγράμματα που ειδικεύονται στη θεραπεία των εμβοών, είναι χρήσιμη για πολλούς ασθενείς. Η ηλεκτρική διέγερση του εσωτερικού αυτιού με μεγάλου βαθμού νευροαισθητήριας βαρηκοΐας, όπως ένα κοχλιακό εμφύτευμα, μειώνει της εμβοές.

Ένα από τα 4 άτομα άνω των 65 έχουν σημαντική βλάβη της ακοής. Επειδή οι εμβοές είναι κοινές μεταξύ των ανθρώπων με νευροαισθητήρια βαρηκοΐα, είναι μια κοινή πάθηση των ηλικιωμένων.

Η θετική στάση και συμπαράσταση του γιατρού είναι ζωτικής σημασίας. Μία εναλλακτική θεραπεία που ανακαλύφθηκε πρόσφατα για την αντιμετώπιση των εμβοών είναι η χρήση φαρμάκων που ευνοούν την ψυχική κατάσταση του ασθενούς για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των εμβοών. Η κακή ψυχολογική κατάσταση των ασθενών αυξάνει την ουδό πρόκλησης των εμβοών με αποτέλεσμα μέσω της χρήσης αυτών των φαρμάκων να αντιμετωπίζεται το πρόβλημα.

Βασικό!

 Οι υποκειμενικές εμβοές προκαλούνται από μια ανωμαλία στην ακουστική οδό.

Οι αντικειμενικές εμβοές προκαλούνται από ένα πραγματικό θόρυβο που παράγεται συνήθως σε μια αγγειακή βλάβη κοντά στο αυτί.

Ο δυνατός θόρυβος, η γήρανση, η νόσος του Meniere και τα ναρκωτικά είναι οι πιο κοινές αιτίες των υποκειμενικών εμβοών.

Μονόπλευρη εμβοή και απώλεια ακοής με  συνοδό ζάλη είναι ανησυχητικά και πολλές φορές χρήζουν MRI με γαδολίνιο για να αποκλειστεί η ύπαρξη του ακουστικού νευρινώματος.

Κάθε εμβοή που συνοδεύεται από ένα νευρολογικό έλλειμμα είναι ανησυχητική και πρέπει επειγόντως να επισκεφτείτε τον ωτορινολαρυγγολόγο σας ή το εφημερεύον νοσοκομείο.

Εάν έχετε εμβοές τότε πρέπει να υποβληθείτε σε πλήρη ωτορινολαρυγγολογική εξέταση επειδή το πρόβλημα μπορεί να διορθωθεί στο ιατρείο μας με σωστή θεραπεία (βύσμα κυψελίδας, παρουσία υγρού στο μέσο αυτί, βαρηκοΐα, λήψη φαρμάκων) ή μπορεί να χρειαστούν άλλες εξετάσεις (ακοόγραμμα, τυμπανόγραμμα, ABR, Triplex καρωτίδων, MRI έσω ακουστικών πόρων και εγκεφάλου) με υποψία άλλων παθήσεων που προκαλούν τις εμβοές, το μικρό ποσοστό το οποίων είναι το πρώτο σύμπτωμα σοβαρής παθολογίας (ακουστικό νευρίνωμα, σκλύρηνση κατά πλάκας, στένωση καρωτίδας κτλ.).